27 October 2025, 04:48 PM
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là gì? Ảnh hưởng như nào tới thai nhi?
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là mức độ nhẹ nhất của tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung (IUGR – Intrauterine Growth Restriction), nhưng vẫn cần được theo dõi sát sao để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Cùng các bác sĩ Bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, ảnh hưởng và cách theo dõi an toàn trong bài viết dưới đây.
➡️➡️➡️Tìm hiểu ngay: Tìm hiểu về tình trạng thai tăng trưởng chậm trong tử cung
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là gì?
Thai chậm tăng trưởng độ 1 được hiểu là tình trạng trọng lượng thai nhi thấp hơn so với tuổi thai từ 10% – 25%, nhưng các chỉ số khác như nước ối, nhịp tim và lưu lượng máu qua dây rốn vẫn trong giới hạn bình thường. Ở mức độ này, thai nhi thường được đánh giá “chậm tăng trưởng mức độ nhẹ”, chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng có nguy cơ cao hơn nếu mẹ bầu không được theo dõi định kỳ. Các bác sĩ sẽ dựa vào siêu âm Doppler, đo chỉ số cân nặng ước tính (EFW), chu vi vòng bụng (AC) và đường cong phát triển theo tuổi thai để xác định mức độ chính xác.
➡️➡️➡️Truy cập ngay: https://phenikaamec.com/
Nguyên nhân gây thai chậm tăng trưởng độ 1
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là hậu quả của rối loạn cung cấp máu, oxy và dinh dưỡng cho thai nhi, khiến quá trình phát triển bị chậm lại. Tình trạng này có thể do nguyên nhân từ mẹ, từ thai hoặc từ môi trường – nhau thai.
Nguyên nhân từ phía mẹ
Các yếu tố liên quan đến sức khỏe và lối sống của người mẹ chiếm hơn 60% các ca thai chậm tăng trưởng nhẹ, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2023). Dưới đây là một số nguyên nhân từ phía mẹ:
Thiếu dinh dưỡng hoặc tăng cân kém trong thai kỳ, khiến thai không được cung cấp đủ năng lượng.
Huyết áp cao, tiểu đường, bệnh lý về thận, tim hoặc nhau thai bất thường ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.
Hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng thuốc không đúng chỉ định cũng là yếu tố nguy cơ thường gặp.
Nguyên nhân từ thai nhi
Ngoài nguyên nhân từ phía mẹ, một số thai nhi cũng có thể là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng thai chậm tăng trưởng độ 1. Ở nhóm nguyên nhân này, vấn đề thường xuất phát từ bất thường di truyền, cấu trúc hoặc tình trạng nhiễm trùng trong bào thai, làm cản trở quá trình phát triển bình thường của thai. Như vậy, những nguyên nhân từ phía thai nhi dù ít gặp hơn so với nguyên nhân từ mẹ, nhưng có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tiên lượng phát triển của thai và đưa ra hướng quản lý phù hợp.
➡️➡️➡️Tìm hiểu thêm: chẩn đoán thai chậm tăng trưởng trong tử cung
Dấu hiệu nhận biết thai chậm tăng trưởng độ 1
thai nhi chậm tăng trưởng trong tử cung độ 1 thường diễn tiến âm thầm, ít biểu hiện rõ ràng nên rất dễ bị mẹ bầu bỏ qua. Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng giúp nhận biết thai có thể đang phát triển chậm hơn so với tuổi thai.
Mẹ bầu tăng cân ít hoặc không tăng cân theo tuần
Tăng cân của mẹ là một trong những chỉ số phản ánh trực tiếp sự phát triển của thai nhi. Ở thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu thường tăng khoảng 1–2 kg mỗi tháng trong tam cá nguyệt thứ hai và 0,5–1 kg/tháng trong tam cá nguyệt cuối. Nếu cân nặng của mẹ không tăng hoặc thậm chí giảm trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ, đặc biệt khi chế độ ăn vẫn duy trì bình thường, đó có thể là dấu hiệu thai không hấp thu đủ dinh dưỡng.
Chiều cao tử cung không tăng tương ứng với tuổi thai
Chiều cao tử cung là chỉ số cơ bản nhưng rất có giá trị trong việc theo dõi sự phát triển của thai. Ở thai kỳ bình thường, chỉ số này sẽ tăng trung bình 1 cm mỗi tuần, tương ứng với tuổi thai từ tuần 20 đến tuần 36. Khi chiều cao tử cung thấp hơn so với tuổi thai từ 2 cm trở lên, bác sĩ sẽ nghi ngờ thai có dấu hiệu chậm tăng trưởng hoặc thiểu ối.
Cảm nhận thai máy yếu hoặc ít hơn bình thường
Thai máy là dấu hiệu thể hiện sức sống và tình trạng oxy của thai nhi trong tử cung. Ở thai kỳ bình thường, mẹ có thể cảm nhận thai máy rõ ràng từ tuần 18–20 trở đi, và số lần cử động thường 10–20 lần/ngày tùy giai đoạn. Nếu mẹ nhận thấy thai đạp yếu, ít hoặc không cử động trong nhiều giờ, đặc biệt ở tam cá nguyệt cuối, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo thai thiếu oxy hoặc chậm tăng trưởng.
Các bác sĩ thường khuyến cáo mẹ bầu nên đếm cử động thai mỗi ngày vào cùng một thời điểm (sau ăn hoặc buổi tối khi nghỉ ngơi). Nếu trong 2 giờ mà thai cử động dưới 10 lần, mẹ cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra tim thai và lưu lượng máu qua dây rốn. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm Doppler hoặc theo dõi Non-stress Test (NST) nhằm đánh giá tình trạng thai một cách chính xác nhất.
➡️➡️➡️Xem thêm: thai chậm tăng trưởng sớm
Kết luận
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là tình trạng nhẹ nhưng cần được theo dõi sát và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho thai nhi. Mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám định kỳ, ăn uống đầy đủ và giữ tinh thần lạc quan. Liên hệ tới số hotline Bệnh viện Đại học Phenikaa để được tư vấn và quản lý thai kỳ bởi đội ngũ chuyên gia Sản khoa – Y học bào thai hàng đầu.
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là mức độ nhẹ nhất của tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung (IUGR – Intrauterine Growth Restriction), nhưng vẫn cần được theo dõi sát sao để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Cùng các bác sĩ Bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, ảnh hưởng và cách theo dõi an toàn trong bài viết dưới đây.
➡️➡️➡️Tìm hiểu ngay: Tìm hiểu về tình trạng thai tăng trưởng chậm trong tử cung
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là gì?
Thai chậm tăng trưởng độ 1 được hiểu là tình trạng trọng lượng thai nhi thấp hơn so với tuổi thai từ 10% – 25%, nhưng các chỉ số khác như nước ối, nhịp tim và lưu lượng máu qua dây rốn vẫn trong giới hạn bình thường. Ở mức độ này, thai nhi thường được đánh giá “chậm tăng trưởng mức độ nhẹ”, chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng có nguy cơ cao hơn nếu mẹ bầu không được theo dõi định kỳ. Các bác sĩ sẽ dựa vào siêu âm Doppler, đo chỉ số cân nặng ước tính (EFW), chu vi vòng bụng (AC) và đường cong phát triển theo tuổi thai để xác định mức độ chính xác.
➡️➡️➡️Truy cập ngay: https://phenikaamec.com/
Nguyên nhân gây thai chậm tăng trưởng độ 1
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là hậu quả của rối loạn cung cấp máu, oxy và dinh dưỡng cho thai nhi, khiến quá trình phát triển bị chậm lại. Tình trạng này có thể do nguyên nhân từ mẹ, từ thai hoặc từ môi trường – nhau thai.
Nguyên nhân từ phía mẹ
Các yếu tố liên quan đến sức khỏe và lối sống của người mẹ chiếm hơn 60% các ca thai chậm tăng trưởng nhẹ, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2023). Dưới đây là một số nguyên nhân từ phía mẹ:
Thiếu dinh dưỡng hoặc tăng cân kém trong thai kỳ, khiến thai không được cung cấp đủ năng lượng.
Huyết áp cao, tiểu đường, bệnh lý về thận, tim hoặc nhau thai bất thường ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.
Hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng thuốc không đúng chỉ định cũng là yếu tố nguy cơ thường gặp.
Nguyên nhân từ thai nhi
Ngoài nguyên nhân từ phía mẹ, một số thai nhi cũng có thể là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng thai chậm tăng trưởng độ 1. Ở nhóm nguyên nhân này, vấn đề thường xuất phát từ bất thường di truyền, cấu trúc hoặc tình trạng nhiễm trùng trong bào thai, làm cản trở quá trình phát triển bình thường của thai. Như vậy, những nguyên nhân từ phía thai nhi dù ít gặp hơn so với nguyên nhân từ mẹ, nhưng có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tiên lượng phát triển của thai và đưa ra hướng quản lý phù hợp.
➡️➡️➡️Tìm hiểu thêm: chẩn đoán thai chậm tăng trưởng trong tử cung
Dấu hiệu nhận biết thai chậm tăng trưởng độ 1
thai nhi chậm tăng trưởng trong tử cung độ 1 thường diễn tiến âm thầm, ít biểu hiện rõ ràng nên rất dễ bị mẹ bầu bỏ qua. Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng giúp nhận biết thai có thể đang phát triển chậm hơn so với tuổi thai.
Mẹ bầu tăng cân ít hoặc không tăng cân theo tuần
Tăng cân của mẹ là một trong những chỉ số phản ánh trực tiếp sự phát triển của thai nhi. Ở thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu thường tăng khoảng 1–2 kg mỗi tháng trong tam cá nguyệt thứ hai và 0,5–1 kg/tháng trong tam cá nguyệt cuối. Nếu cân nặng của mẹ không tăng hoặc thậm chí giảm trong giai đoạn giữa và cuối thai kỳ, đặc biệt khi chế độ ăn vẫn duy trì bình thường, đó có thể là dấu hiệu thai không hấp thu đủ dinh dưỡng.
Chiều cao tử cung không tăng tương ứng với tuổi thai
Chiều cao tử cung là chỉ số cơ bản nhưng rất có giá trị trong việc theo dõi sự phát triển của thai. Ở thai kỳ bình thường, chỉ số này sẽ tăng trung bình 1 cm mỗi tuần, tương ứng với tuổi thai từ tuần 20 đến tuần 36. Khi chiều cao tử cung thấp hơn so với tuổi thai từ 2 cm trở lên, bác sĩ sẽ nghi ngờ thai có dấu hiệu chậm tăng trưởng hoặc thiểu ối.
Cảm nhận thai máy yếu hoặc ít hơn bình thường
Thai máy là dấu hiệu thể hiện sức sống và tình trạng oxy của thai nhi trong tử cung. Ở thai kỳ bình thường, mẹ có thể cảm nhận thai máy rõ ràng từ tuần 18–20 trở đi, và số lần cử động thường 10–20 lần/ngày tùy giai đoạn. Nếu mẹ nhận thấy thai đạp yếu, ít hoặc không cử động trong nhiều giờ, đặc biệt ở tam cá nguyệt cuối, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo thai thiếu oxy hoặc chậm tăng trưởng.
Các bác sĩ thường khuyến cáo mẹ bầu nên đếm cử động thai mỗi ngày vào cùng một thời điểm (sau ăn hoặc buổi tối khi nghỉ ngơi). Nếu trong 2 giờ mà thai cử động dưới 10 lần, mẹ cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra tim thai và lưu lượng máu qua dây rốn. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm Doppler hoặc theo dõi Non-stress Test (NST) nhằm đánh giá tình trạng thai một cách chính xác nhất.
➡️➡️➡️Xem thêm: thai chậm tăng trưởng sớm
Kết luận
Thai chậm tăng trưởng độ 1 là tình trạng nhẹ nhưng cần được theo dõi sát và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho thai nhi. Mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám định kỳ, ăn uống đầy đủ và giữ tinh thần lạc quan. Liên hệ tới số hotline Bệnh viện Đại học Phenikaa để được tư vấn và quản lý thai kỳ bởi đội ngũ chuyên gia Sản khoa – Y học bào thai hàng đầu.